Przegląd rynku fotowoltaiki od Market Hub jest już dostępny! Sprawdź wyniki tej gałęzi OZE!
Analiza rynku fotowoltaiki – wprowadzenie
Trwający kryzys klimatyczny oraz pogarszająca się jakość powietrza uświadomiły rządzącym, że rozwój odnawialnych źródeł energii jest niezbędny. Według danych Głównego Inspektoratu Środowiska, szczególnie widać to w miastach. Nie pozostaje to bez wpływu na nasze zdrowie i przyrodę. Z kolei wojna w Ukrainie unaoczniła nam wszystkim, jak ważna jest niezależność energetyczna i odejście od kopalin. Na trwający rozwój fotowoltaiki ma więc wpływ wiele czynników:
- Regulacje prawne na poziomie Unijnym oraz krajowym w zakresie emisji CO2
- System dopłat do instalacji paneli fotowoltaicznych
- Wojna i konieczność uzyskania niezależności energetycznej
- Kryzys klimatyczny
Ta gałąź OZE nie tylko notuje w Polsce rekordowe wzrosty i to pomimo koniunkturalnego zwrotu ku paliwom kopalnym przed 2022 rokiem. Stanowi również odpowiedź na problemy, z którymi borykamy się nie tylko nad Wisłą. Przegląd rynku fotowoltaiki pomoże zrozumieć złożoność tej sytuacji.
Branża OZE a wojna w Ukrainie-niezależność energetyczna
Według danych Business Insider, w 2021 roku 65% importowanego węgla pochodziło z Rosji. I chociaż zapotrzebowanie na ten surowiec było w 80% zaspokajane ze źródeł krajowych, nie są one niewyczerpane. W dodatku kopalnie mają bardzo negatywny wpływ na środowisko (tąpnięcia, zanieczyszczenia powietrza, wybuchy metanu). Wojna w Ukrainie wymusiła ponowny zwrot ku odnawialnym źródłom energii. Polska, jako kraj nizinny, w dodatku borykający się z suszą hydrologiczną i wylesianiem, stawia na fermy wiatrowe i fotowoltaikę właśnie. Panele słoneczne można instalować nie tylko na budynkach użyteczności publicznej, ale również na przykład domach jednorodzinnych. Stąd są one najbardziej popularnym rozwiązaniem (drugim jest biogaz). Problemem jest jedynie właściwa przepustowość, odbiór nadwyżek prądu czy utylizacja instalacji.
Regulacje prawne
Zgodnie z raportem URE (Urzędu Regulacji Energetycznej), w Polsce znajduje się 3056 instalacji wykorzystujących energię słoneczną (z 4259 instalacji OZE ogółem). Wyprodukowały one 2491,873 MW energii elektrycznej z 3072,143 MW pochodzących z odnawialnych źródeł energii (Stan na 31.12. 2022). Wytwórcy w małych instalacjach OZE (2 448 podmiotów) w minionym roku wyprodukowali ponad 6 728 GWh energii, z czego sprzedawcom zobowiązanym sprzedali nieco ponad 42 proc. (ponad 2 821 GWh). Od 2016 roku liczba wytwórców w małych instalacjach wzrosła sześciokrotnie. Wówczas było ich 400, w 2022 roku już 2400. Szczyt wzrostu przypadł na lata 2021-2022, z uwagi na ograniczenia emisji dwutlenku węgla oraz wojnę w Ukrainie.
Prognozy na kolejne lata
Na zainteresowanie fotowoltaiką wpływa również otoczenie prawne i atrakcyjny system dopłat (FIP) czy stałych taryf gwarantowanych (FIT). W 2022 roku małe instalacje OZE wyprodukowały łącznie 6,7 TWh energii. Najwięcej energii ‒ ponad 4,6 TWh ‒ powstało w małych elektrowniach fotowoltaicznych. To aż 69% całego prądu wygenerowanego przez OZE. Zgodnie z przewidywaniami Instytutu Energetyki Odnawialnej (IEO), w 2023 roku ma paść kolejny rekord wzrostu, bo aż o 5,5 GW. Do 2025 roku powinniśmy osiągnąć poziom 27 GW. Nawet w przypadku spadku cen inwestycja w PV (fotowoltaikę) powinna zwrócić się w ciągu 4-6 lat. Branża coraz bardziej się profesjonalizuje, chociaż nadal wyzwaniem jest model indywidualnego prosumenta (czyli jednocześnie producenta i konsumenta) oraz odbiór nadwyżek latem czy uzupełnienie niedoborów energii elektrycznej w miesiącach zimowych.
Cable pooling rozwiązaniem kryzysu energetycznego?
Kryzys klimatyczny oraz konieczność zachowania niezależności energetycznej wymusza więc inwestowanie w OZE, oraz model prosumencki. W 2022 roku zainstalowano 1,2 mln sztuk instalacji fotowoltaicznych, co oznacza wzrost o ponad 41% r/r. Ich łączna moc zainstalowana osiągnęła ponad 9,3 GW. Chociaż wystąpił wówczas szereg czynników negatywnych dla OZE, jak zamrożenie cen czy dopłaty do paliw kopalnych, nie zatrzymało to branży. Tymczasem jej rozwój spowalnia zaniedbana, wrażliwa na zmiany mocy infrastruktura oraz jej niedostateczna przepustowość.
Autor: Katarzyna Pokrywczyńska
Źródła:
- Raport GIOŚ 2020-2022
- Business Insider 29.03.2022
- Raport URE 2022
- IEO 21.06.2023
- Globenergia 01.02.2022
- Inzynierbudownictwa.pl 25.05.2023