Biorąc pod uwagę trudne otoczenie gospodarcze i geopolityczne, europejski rynek maszyn budowlanych wyglądał pozytywnie w 2022 r. Sprzedaż na tym rynku osiągnęła prawie taki sam poziom jak w roku poprzednim i odnotowała jedynie minimalny spadek o 0,6%. Oznacza to wyraźnie, że istnieje silny popyt na sprzęt tego typu w Europie. Gdyby nie trwające zakłócenia w łańcuchu dostaw, rynek odnotowałby kolejny rok wzrostu.

Analiza rynku maszyn budowlanych

Według analiz rynkowych sprzedaż sprzętu budowlanego w Europie wzrosła w 2022 r. o 4%, do 216 861 sztuk. Wzrost z i tak już wysokiego poziomu 208 288 maszyn w 2021 r. utrzymał rynek na wysokim poziomie, porównywalnym z poprzednim rekordem ustanowionym w 2007 r. Najsilniejszy wzrost w 2022 r. zaobserwowano na większych rynkach Europy Południowej – przede wszystkim we Włoszech, gdzie sprzedaż wzrosła aż o 18%, podczas gdy 17% wzrost w Hiszpanii również był znacznie powyżej średniej. Francja także wypadła dobrze odnotowując 8% wzrost sprzedaży, dzięki szerokiemu popytowi zarówno na sprzęt ciężki, jak i kompaktowy. Wzrost w UK był bardziej umiarkowany i wyniósł 4%, jednak wielkość sprzedanego sprzętu była najwyższa w historii. Natomiast rynek niemiecki spadł o 1%, ale należy to postrzegać w kontekście wyjątkowo dużej liczby maszyn, które sprzedano w kraju w ciągu ostatnich 4 – 5 lat. Skrajne wartości sprzedaży wystąpiły w Turcji (+ 40%) i Rosji (- 33%).

Światowa i europejska czołówka

Analiza rynku maszyn budowlanych wskazuje, że w 2022 r. globalna wielkość sprzedaży wygenerowana przez 50 największych producentów jest szacowana na 230,6 mld dolarów. Wliczone w to są również maszyny do prac wydobywczych. To tylko o 0,4% mniej niż rok wcześniej. Podział tego tortu przedstawia się następująco – Caterpillar (USA) 16,3%, Komatsu (Japonia) 10,7%, XCMG (Chiny) 5,8%, John Deere (USA) 5,4%, Sany (Chiny) 5,2%, Volvo (Szwecja) 4,3%, Liebherr (Niemcy) 4,3%, Hitachi (Japonia) 4,0%, Sandvik (Szwecja) 3,4%, JCB (Wielka Brytania) 3,0%, pozostałe firmy 37,7%. Wśród tej pięćdziesiątki nie występuje polski producent. Ponadto, Statista przedstawia informacje, że światowa sprzedaż maszyn budowlanych w 2022 r. sięgnęła 1,2 mln sztuk.

Tak oto w 2022 r. wyglądała europejska dziesiątka – Volvo, Liebherr, Sandvik, JCB, Metso Outotec (Finlandia), Epiroc (Szwecja), CNH (Włochy), Wacker Neuson (Niemcy), Palfinger (Austria), Manitou (Francja). Uzyskali oni łączną sprzedaż 57,7 mld dolarów, z czego 34,3% należy do dwójki liderów.

Sytuacja rynkowa w Polsce

Off-Highway Research docenia nasz rynek, na którym obecnie sprzedaje się więcej sprzętu niż na kilku dużych, tradycyjnych rynkach w Europie Zachodniej. Z ich danych wynika, że w 2021 r. w kraju sprzedano ponad 8 200 maszyn budowlanych. To plasuje Polskę na piątym co do wielkości rynku (w ujęciu jednostkowym) w Europie. Największym wolumenem typu maszyn była minikoparka, która w ostatnim czasie wyprzedziła koparko-ładowarkę. W ostatnich latach popularność zyskały także ładowarki teleskopowe. Wartość rodzimego rynku w 2021 roku wyniosła blisko 700 mln dolarów.

Według analizy branży polski rynek na 1,50 mld dolarów w 2022 r. i przewiduje, że do 2028 r. osiągnie 2,01 mld dolarów. Oceniają również, że wielkość rynku używanego sprzętu budowlanego wzrośnie z 402,4 mln dolarów w 2021 r. do 523,4 mln dolarów w 2028 r.

Caterpillar, Volvo Construction Equipment, Liebherr, XCMG, JCB i Komatsu to główni liderzy, posiadający 34,2% udziału w naszym rynku sprzętu budowlanego w 2021 roku.

Finansowanie maszyn budowlanych w Polsce

Analiza rynku maszyn budowlanych pokazała, że jednymi z głównych klientów producentów są firmy wynajmujące takie urządzenia. Według raportu EFL z 2022 r. wynajem, obok własnych środków finansowych, jest najczęściej wybieranym sposobem finansowania maszyn budowlanych w Polsce. Dziś korzysta z niego aż 85% firm budowlanych. W perspektywie najbliższych 3 lat niewiele w tym zakresie powinno się zmienić (84% wskazań). Zdecydowanie mniej popularnymi formami finansowania są kredyt i leasing. Posługuje się nimi odpowiednio 47% i 42% firm, a w perspektywie 3 lat zamierza odpowiednio 49% i 45%. Podano również, że najczęściej wynajmowanym sprzętem są koparki oraz ładowarki. Natomiast badanie wykonane przez Keralla Research w maju 2023 r. wskazuje, że 61% firm z branży budowlanej przeznacza środki własne na zakup maszyn i urządzeń. W leasing bierze 55% z nich, a po kredyt sięga 11%.

Raport Związku Polskiego Leasingu pokazuje, że łączna wartość sfinansowanego sprzętu budowlanego wyniosła 3,67 mld zł i odpowiadała 13 410 sztukom. Jest to spadek wartości środków o 14,4% wobec 2021 r. Według najnowszych danych ZPL za I półrocze 2023 r. wartość środków była wyższa o 3% wobec poprzedniego okresu, i była równa 1,98 mld zł.

Eksport i import

W kategorii produktów o kodzie HS 8429, do której należą – samobieżne buldożery, spycharki kątowe, równiarki, niwelatory, zgarniarki, koparki mechaniczne, koparki, ładowarki kołowe, podbijarki i walce drogowe, Polska w 2022 r. importowała towary o łącznej wartości 946,9 mln dolarów. Był to spadek o 3% względem poprzedniego roku. Najważniejszymi dostawcami były Niemcy 22,8%, Wielka Brytania 15,5%, Chiny 9,3%, Francja 8,8%.

Natomiast wartość wyeksportowana wynosiła 241,2 mln dolarów i stanowiła wzrost o 3%. Głównymi kierunkami były Niemcy 10,4%, USA 9,9%, Ukraina 9,1%, Wielka Brytania 8,0%.