Rynek opakowań w Polsce

Rynek opakowań w Polsce

Polski rynek opakowań jeszcze pod koniec XX wieku był stosunkowo słabo rozwiniętą gałęzią gospodarki. Sytuacja zaczęła zmieniać się wraz z rosnącą konsumpcją, wzrostem znaczenia handlu detalicznego i migracji towarów w skali globalnej. Obecnie stanowi on jeden z najprężniej rozwijających się segmentów gospodarki w Polsce o niebagatelnej pozycji na arenie międzynarodowej.

Wielkość i wartość rynku

Według szacunków Polskiej Izby Opakowań (PIO) wartość reprezentowanego przez nią przemysłu wyniosła w 2018 roku ok. 10,9 mld EUR, co w stosunku do roku poprzedniego charakteryzuje się wzrostem o ok. 6,25%. Wynik ten stanowił ok. 1,3% globalnej produkcji i odpowiadał za ok. 2,3% polskiego PKB.

W roku obecnym (2019) przewiduje się nieznaczne spowolnienie wzrostu tego segmentu rynku, którego wartość ma osiągnąć ok. 11,1 mld EUR. Związane jest to z ogólniejszymi tendencjami gospodarki międzynarodowej i przewidywanym przez ekonomistów nadejściem kryzysu w najbliższych latach.

Dodatkowym czynnikiem jest też realizacja w Polsce europejskiej polityki ekologicznej i wdrażanie modelu gospodarki o obiegu zamkniętym, co szczególnie odbije się na największym odbiorcy tworzyw sztucznych w kraju – rynku opakowań.

Segmenty rynku

W Polsce największy segment stanowią producenci opakowań z tworzyw sztucznych (ok. 38%). Następną grupą z kolei są podmioty wykorzystujące w tym celu papier i tekturę (ok. 36%), a następnie: metal (ok. 11%), szkło (ok.9%) oraz drewno i inne (ok. 6%).

Liderzy rynku

Podczas trwania targów branżowych Packaging Innovations w 2017 zostały ogłoszone wyniki pionierskiego zestawienia najlepiej zarabiających przedsiębiorstw zajmujących się produkcją opakowań. Został on przygotowany przez firmę Bisnote na zlecenie PIO. Objętych badaniem zostało ok. 1500 firm.

Ranking został przeprowadzony względem trzech kategorii, wydzielonych ze względu na zysk z prowadzonej sprzedaży: mniejsze (10-40 mln PLN), średnie (40-200 mln PLN) i duże firmy (>200 mln PLN). Pierwsze pozycje w poszczególnych kategoriach wyglądały następująco:

• mniejsze firmy:

1. Miejsce: NOVO PAK Sp. z o.o. (opakowania z tworzyw sztucznych);
2. Miejsce: FONTE Sp. z o.o. (opakowania z tworzyw sztucznych);
3. Miejsce: ARPACK POLSKA SP. z o.o. (opakowania z tworzyw sztucznych);

• średnie firmy:

1. ABCAN Sp. z o.o (opakowania z metali);
2. AR CARTON KRAKÓW Sp. z o.o. (opakowania z papieru i tektury);
3. MARPOL S.A. (opakowania z tworzyw sztucznych);

• duże firmy:

1. Zakład Produkcji Folii EFEKT PLUS Sp. z o.o. (opakowania z tworzyw sztucznych);
2. FLEXPOL Sp. z o.o. (opakowania z tworzyw sztucznych);
3. AMCOR TOBACCO PACKAGING POLSKA Sp. z o.o. (opakowania z papieru i tektury).

Wyzwania, szanse i perspektywy

Popyt na opakowania mocno skorelowany jest głównie z konsumpcją indywidualną. Na rynku wewnętrznym gwarantem utrzymania jej wzrostu są poprawiające się w ostatnich latach wskaźniki dobrobytu (m.in. spadek bezrobocia, wzrost płac i świadczeń socjalnych). Dodatkowo konsumenci w Polsce zużywają rocznie opakowań o wartości stosunkowo mniejszej niż w innych rozwiniętych gospodarczo krajach, co oznacza spore możliwości dla omawianego rynku na rodzimym gruncie. Jego silną stroną jest też eksport. Z racji nadwyżek zdolności produkcyjnych, które sięgają zdaniem PIO ok. 20%, część towaru trafia też poza granice kraju.

Według resortu przedsiębiorczości i technologii rynkami perspektywicznymi stają się obecnie kraje azjatyckie, w których rośnie zapotrzebowanie na specjalistyczne opakowania przeznaczone do dalekiego transportu przy jednoczesnym braku rygorystycznych przepisów dotyczących użytkowania w tym celu tworzyw sztucznych. Wymienia się tu, m.in. Indie, Chiny czy Wietnam.

Na arenie europejskiej obowiązuje od 2018 roku unijna strategia dotycząca tworzyw sztucznych, która nakłada sporą odpowiedzialność finansową za wytwarzanie opakowań jednorazowego użytku na producentów, a w perspektywie długoterminowej ma zredukować produkcję plastiku do minimum, co może stanowić spore wyzwanie reorganizacyjne dla zajmującego się tym segmentu rynku. Przyszłością zdaje się też być robotyzacja pakowalnictwa.

Trendy na rynku opakowań

Dominujące trendy na omawianym rynku wpisują się bez odstępstw w ogólny nurt upodobań współczesnego społeczeństwa. Na zachodzie prym wiodą: ekologia, zdrowie, transparentność oraz funkcjonalność. W świetle pierwszych dwóch istotne jest to, z jakich materiałów zostały wykonane opakowania oraz design wykorzystujący odpowiednią symbolikę. Większość współczesnych konsumentów chce mieć również bezpośredni wgląd w produkty, na które się decyduje – w związku z tym uznaniem zaczynają cieszyć się proste w formie opakowania o dużej powierzchni przeźroczystości. Odpowiedzią na ostatni trend – funkcjonalność – są opakowania typu smart.

Zagrożenia

Branża opakowań cieszy się obecnie dużą stabilnością i ustawicznym rozwojem, istnieje jednakże kilka czynników, na które cechuje się ona dosyć sporą wrażliwością. Przede wszystkim jest to uzależnienie od importu materiałów i surowców oraz wahań ich cen. Popyt na tego typu produkty jest silnie związany z koniunkturą gospodarczą i wynikami finansowymi innych gałęzi gospodarki, które wykorzystują opakowania (głównie rynek spożywczy i farmaceutyczny).

Za zagrożenie można uznać również konkurencje ze wschodu w przypadku wzrostu cen produkcyjnych na gruncie europejskim. W przypadku wykorzystywania tworzyw sztucznych problematyczne może stać się również współczesne otoczenie regulacyjne, które wymusza na tym segmencie rynku spore zmiany organizacyjne.

Stowarzyszenia i organizacje branżowe

• Polska Izba Opakowań (www.pakowanie.info);
• Związek Pracodawców Przemysłu Opakowań i Produktów w Opakowaniach EKO-PAK (www.eko-pak.biz);

opracował: Maciej Messmer

Źródła:

1. Minister środowiska zapowiada specjalne opłaty dla firm wprowadzających na rynek opakowania [odczyt: 20.09.2019]
2. Monitor branżowy [odczyt: 20.09.2019]
3. Opakowaniowa [r]ewolucja [odczyt: 20.09.2019]
4. O przyszłości opakowań… [odczyt: 20.09.2019]
5. Polski rynek opakowań w roku 2018 według PIO [odczyt: 20.09.2019]
6. Produkcja opakowań z tworzyw sztucznych – trendy i perspektywy [odczyt: 20.09.2019]
7. Ranking wiodących firm opakowaniowych w Polsce [odczyt: 20.09.2019]
8. Resort przedsiębiorczości i technologii: Polska to jeden z większych rynków opakowań w Europie [odczyt: 20.09.2019]
9. Rosnący rynek opakowań w Polsce [odczyt: 20.09.2019]
10. Rynek opakowań: podsumowanie 2018 oraz prognozy na 2019 rok [odczyt: 20.09.2019]
11. ​Rynek opakowań w 2018 (wstępna ocena) + prognoza 2019 [odczyt: 20.09.2019]
12. Sektor opakowań to branża, która w pierwszej kolejności będzie musiała znaleźć sposób na skuteczny recykling odpadów z plastiku [odczyt: 20.09.2019]